Say xe (hoặc say ô tô, say tàu, say máy bay) là tình trạng khi cơ thể của một người trở nên không ổn định hoặc có cảm giác hoa mắt, buồn nôn, và thậm chí có thể nôn mửa khi trải qua một phương tiện di chuyển như ô tô, tàu, máy bay hoặc thậm chí khi trải qua các hoạt động như trượt tuyết hoặc lướt sóng. Say xe có nguyên nhân chính do sự mất cân bằng giữa các tín hiệu gửi từ mắt và tín hiệu về vị trí và chuyển động của cơ thể từ hệ thần kinh.
Nguyên nhân chính của say xe bao gồm:
-
Xung đột tín hiệu: Khi bạn di chuyển trên một phương tiện vận chuyển, ví dụ như ô tô, tàu, hay máy bay, mắt của bạn gửi các tín hiệu về chuyển động và vị trí thực tế của cơ thể. Tuy nhiên, hệ thần kinh cảm ứng không gian của bạn (gồm tai, mắt và cơ thể) có thể nhận được các tín hiệu không nhất quán từ các nguồn khác nhau, dẫn đến sự mất cân bằng và say nghẹn.
-
Tập trung vào vật cố định: Khi bạn tập trung vào vật cố định bên ngoài phương tiện vận chuyển, chẳng hạn như đọc sách hoặc nhìn điện thoại di động, mắt bạn gửi tín hiệu tĩnh mà không liên quan đến chuyển động thực tế của cơ thể. Điều này có thể gây ra mất cân bằng và say nghẹn.
-
Không có tín hiệu từ cơ thể: Khi bạn ngồi trong một phương tiện vận chuyển, cơ thể không gửi tín hiệu chuyển động tương ứng với tín hiệu mắt gửi đi. Điều này gây ra sự mất cân bằng và say nghẹn.
-
Khả năng tác động của hệ thần kinh: Một số người có hệ thần kinh nhạy cảm hơn với các tác động của chuyển động và không gian, dẫn đến khả năng bị say xe cao hơn.
-
Khả năng tương thích của hệ thần kinh: Cơ thể của bạn có thể không thể thích ứng tốt với sự không nhất quán giữa tín hiệu từ mắt và cơ thể trong môi trường di chuyển.
Say xe thường là một tình trạng tạm thời và không nguy hiểm cho sức khỏe, nhưng nó có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến trải nghiệm du lịch hoặc hoạt động. Để giảm tình trạng say xe, bạn có thể tập trung vào điểm cố định trong tầm nhìn, ngồi ở vị trí ổn định, và thư giãn mắt và cơ thể bằng cách nhìn ra cửa sổ hoặc tầm nhìn xa.